Việc sở hữu một chiếc MTXT luôn là điều cực kì thú vị đối với mỗi người dùng và không gì hạnh phúc hơn khi nhận được cục cưng mới của mình sau một thời gian chờ đợi tưởng chừng vô tận. Tuy nhiên trước khi thưởng thức niềm hạnh phúc mới mẻ này, vẫn còn một số điều bạn cần thực hiện để đảm bảo món hàng mình vừa mua là hoàn hảo.
1. Kiểm tra tổng quát:
Khi một chiếc MTXT xuất xưởng, nó sẽ được kiểm tra khá kĩ lưỡng, tuy nhiên trong quá trình vận chuyển hoặc bảo quản ở các cửa hàng bán lẻ, rất nhiều mối đe dọa có thể xảy ra và gây xước xát hay thậm chí là nứt vỡ trên thân máy. Vì thế bạn hãy kiểm tra thật kĩ vỏ ngoài (không cần mở nắp). Chú ý phát hiện các vết xước trên nước sơn, kiểm tra các góc xem có bị va đập, kiểm tra phía dưới xem có bị lõm hay các nắp che (RAM, đĩa cứng, ổ quang) có bị lỏng lẻo hay không.
Trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu bất thường, bạn cần liên hệ ngay nơi bán để được giải quyết. Đặc biệt ở thị trường Việt Nam, do máy thường được đóng thùng cẩn thận và được mua trực tiếp từ cửa hàng rồi chuyển đến khách hàng trong khoảng cách ngắn nên rất khó để các trục trặc xảy ra trong quá trình vận chuyển. Những dấu vết của tác động vật lý thường là do quá trình bảo quản máy không được tốt hoặc lỗi từ khi sản xuất.
2. Kiểm tra sơ bộ màn hình và bàn phím :
Sau khi đã hoàn tất kiểm tra “ngoại hình”, bạn mở nắp máy và xem xét kĩ màn hình xem có vết xước hay lõm nào không. Một số MTXT có bàn phím thiết kế không tốt có thể gây tì vết và tạo thành hình bàn cờ lên màn hình LCD do lực xóc trong quá trình vận chuyển. Nhiều hãng sản xuất như Apple, Dell, Toshiba, Sony…. thường kê một lớp lót giữa màn hình và bàn phím để đảm bảo an toàn . Song song với màn hình, bạn cũng xem xét bàn phím để đảm bảo các phím đều nằm đúng vị trí, không có phím nào bị kẹt, lỏng hoặc rơi ra ngoài. Chú ý không bỏ sót việc kiểm tra các phím điều khiển đa phương tiện – đặc biệt là các phím cảm ứng trên máy hiện đại.
3. Kiểm tra pin và phụ kiện đi kèm:
Thông thường, nhà sản xuất tặng kèm rất nhiều phụ kiện theo MTXT nhưng trong đó quan trọng nhất là pin và sạc nguồn AC đầu vào. Bạn hãy kiểm tra pin để đảm bảo không có dấu vết lạ nào (xước, móp), pin phải không có mùi lạ, các điểm tiếp xúc phải không bị vết xước kim loại (nếu là máy mới 100%). Một số loại pin như của Dell còn cho phép kiểm tra tình trạng (độ chai) của pin mà không cần mở máy bằng cách nhấn và giữ nút kiểm tra dung lượng trên pin trong vài giây (bạn nên xem tài liệu đi kèm để biết cách kiểm tra tương ứng của máy vừa mua). Đối với sạc nguồn, bạn kiểm tra đầu cắm xem có phù hợp với ổ điện trong nhà hay không (đặc biệt là đối với các máy mua từ nước ngoài về), nếu không, bạn sẽ phải mua đầu chuyển), chú ý xem xét dây dẫn để đảm bảo không có vết đứt hay dập nào. Các đầu cắm trên dây phải thật chắc chắn.
4. Kiểm tra quá trình vận hành của bàn phím, màn hình và pin:
Để thực hiện việc này, bạn cắm sạc, pin vào máy rồi khởi động. Sau khi hoàn tất các bước chuẩn bị của Windows và màn hình Desktop quen thuộc hiện ra, bạn hãy chuyển hình nền thành một màu rồi kiểm tra xem có điểm chết nào hay không. Lưu ý rằng một dòng MTXT thường có tấm LCD do nhiều nhà sản xuất khác nhau cung cấp, chất lượng của mỗi loại panel thường rất khác nhau (màu sắc, độ sáng, góc nhìn), nếu màn hình không đạt yêu cầu, bạn có thể yêu cầu đổi (nếu mua máy từ chính hãng).
Tiếp theo, bạn mở một trình soạn thảo văn bản nào đó (Notepad hoặc Microsoft Word) rồi kiểm tra từng phím để đảm bảo mọi chức năng đều hoàn hảo. Đối với pin, bạn hãy sạc đầy rồi dùng phần mềm kiểm tra pin chuyên dụng như Battery Meter để kiểm tra thời lượng sử dụng và dung lượng pin hiện hành. So sánh với số liệu ghi trên pin để biết tình trạng, lưu ý rằng thời gian sử dụng thường ngắn hơn so với những gì nhà sản xuất công bố. Bạn có thể để máy chạy liên tục cho tới khi hết pin để kiểm tra độ ổn định, nếu bị lỗi hoặc khởi động lại, có thể pin hoặc bộ nhớ RAM có vấn đề.
5. Kiểm tra các giao tiếp và ổ quang:
Trong Windows, bạn hãy kiểm tra các cổng bằng cách cắm thử các thiết bị ngoại vi. Trong số đó, đặc biệt cần chú ý là những cổng nào ít dùng (như ExpressCard hoặc Modem 56k) vì nhiều khi sau vài tháng dùng máy, bạn mới vô tình cần tới chúng và sẽ chẳng hay ho gì khi tới lúc đó mới biết nó có trục trặc. Bạn cũng không được quên kiểm tra USB, Bluetooth, Wifi… vì đây là những giao tiếp thường xuyên được sử dụng nhất. Riêng đối với ổ quang, do đa số các MTXT mới đều được trang bị DVD-RW nên bạn có thể mua một vài chiếc đĩa trắng để ghi thử bởi một số ổ có thể đọc đĩa rất tốt nhưng lại không ghi đĩa được. Ngoài ra, nếu máy có webcam, bạn cũng nên kiểm tra tình trạng hoạt động của nó bởi một số dòng máy với Windows Vista có những trục trặc khá “thông dụng”.
6. Kiểm tra đĩa cứng:
Bạn mở System Properties > Hardware Devices Manager và kiểm tra ổ cứng, các thông số trong này phải trùng với thông số mà nhà sản xuất thông báo. Trong đó, dung lượng ổ phải báo sát với mức chuẩn, ví dụ như ổ 320GB thường phải báo khoảng ~300GB trong hệ điều hành, dĩ nhiên con số thực tế sẽ không bao giờ đạt được tới mức tối đa 320GB do sự khác biệt về cách tính theo hệ nhị phân hoặc thập phân của nhà sản xuất đĩa cứng so với hệ điều hành. Tuy nhiên sự chênh lệch không được quá lớn.
7. Kiểm tra hệ điều hành:
Bước này tùy thuộc vào khả năng và nhu cầu của bạn, do đa số các loại MTXT đều được cài sẵn rất nhiều phần mềm dùng thử hoặc tiện ích linh tinh của nhà sản xuất nên chạy rất chậm. Việc cài mới hệ điều hành sẽ giúp bạn loại bỏ bớt những thức lỉnh kỉnh, tuy nhiên nó đòi hỏi khả năng cơ bản về máy tính. Nếu không tự tin để thực hiện quy trình này trong khi không ai có thể hỗ trợ được, bạn nên tìm vào Control Panel > Add/Remove Programs và gỡ bỏ bớt những thứ không cần thiết đi. Tiện nhất là bạn cài lại mới phiên bản Windows của riêng mình. Toàn bộ trình điều khiển và phần mềm cần thiết thường được cung cấp trên trang web của nhà sản xuất.
Nếu 7 bước được thực hiện qua mà không gặp phải trục trặc gì thì xin chúc mừng bạn, bạn đã có một chiếc MTXT vừa mới vừa tốt rồi đấy !.
Phan Sào